مجموعهاي است از چند رشته سیم که بصورت مارپیچ به ترتیب مشخصی در یک یا چند لایه بدور یک مغزي ( الیافی یا فولادي ) بر روي هم پیچیده شدهاند.
تک سیم یا مفتول (wire): عبارت است از سیم تشکیل دهنده رشته سیم ها
رشته سیم (strand): عبارتست از جزئی از طناب فولادي متشکل از چندین وایر که بصورت مارپیچ بترتیب مشخصی در یک یا چند لایه بدور یک مغزي بر روي هم پیچیده شده اند. تک سیم هاي موجود در رشته سیم ها به سمت چپ یا راست گردش دارند.
نقش مغزي در سیم بکسل عبارت است از تقسیم یکسان تنش ناشی از استرندهاي اطراف به دور خود و نیز جلوگیري از ارتباط بین استرند ها باهم که موجب افزایش فشار درونی و افزایش سفتی میشود.
طول گام یک سیم بکسل عبارت است از یک فاصله موازي با محور طولی بین شروع و پایان یک دور کامل پیچش استرند یا مفتول به دور آنها، طول گام بستگی به تعداد کلاف و قطر سیم بکسل دارد و بنابراین هر سیم بکسل داراي گام مخصوص به خود میباشد. دانستن گام سیم بکسل جهت تعیین خرابی سیم بکسل، خصوصاً در حد پارگی سیم لازم است. بطور معمول براي سیم بکسلهاي فولادي با ساختار 6*7، طول گام نباید از 8 برابر قطر اسمی آن تجاوز کند، براي دیگر سیم بکسلها معمولاً حداکثر طول گام 7 برابر قطر اسمی سیم بکسل خواهد بود
معمولاً سیم بکسلها براساس یکی از سه روش زیر نامگذاري میشود:
این نوع از سیم بکسلها به دو نوع تقسیمبندي میشوند:
مغزي لایه مستقل فولادي(Independent wire rope core)
سیم با لایه مستقل از هفت لایه سیمی تشکیل گردیده است. بکسلها با لایه مستقل براي کارهاي سنگین و مقاوم در برابر لهیدگی و مچاله شده بکار میروند. دو نوع سیم بکسل با لایه فولادي داخلی و مستقل در محیطهاي کار گرم مناسب هستند و مقاومت سیم بکسل 7.5 % زیادتر میکند. در جرثقیلهاي سقفی و سیستمهاي جرثقیل سقفی بدون حفاظ حرارتی، اگر دما بیشتر از 180 درجه فارنهایت باشد باید از سیم بکسلهایی با مغزي(IWRC) استفاده شود (شکل 2-3).
این نوع لایه از یک سیم یا چند سیم نظیر سایر لایههاي سیمی و در بعضی موارد با ساختمان پیچیدهتر از سایر لایهها تشکیل شده است. معمولا از 19 سیم تشکیل و اغلب سیم بکسلها با قطر کمتر داراي این نوع لایه داخلی میباشند. از آنجایی که در مواردي از مصرف، قدرت واستحکام بیش از هر عاملی مد نظر میباشد از این نوع استفاده میگردد.
در بکسلهاي قطر پایین معمولا یک کلاف بافته میشود اما در بکسلهاي قطر بالا خود یک بکسل مستقل میباشد که در مرکز بکسل قرار میگیرد و عمدهترین خواص آن این است که براي کلافهاي بیرونی حفاظت بیشتري را ایجاد کرده و ضمن کار باعث دفرمه شدن سیم نشود و توزیع بهتري از نیرو کششی را در هر یک از کلافها ایجاد نماید.
این نوع لایه از فیبر مصنوعی از درختان مانیلا و آزبست و پلیپروپیلن تشکیل و فیبر قبل از قرار گرفتن داخل سیم بکسل باید به روغن آغشته گردد تا ضمن اینکه از زنگ زدن جلوگیري کند و باعث لغزش لایههاي سیمی بر روي لایه داخلی هنگام کار شود. قابلیت انعطاف آن زیاد است، این نوع در هنگامی که حرارت محیط کار زیاد و سیم تحت بار مورد لهیدگی قرار میگیرد قابل استفاده نیست.
آزبست و پلی پروپیلن که از پنبه تحت عملیات مختلف ساخته میشود، بهتر و مقاومتر از فیبر است. سیم بکسل مغزي کنفی را در کارخانه داخل حوضچه مخصوص پر از روغن به مدت 2-3 ساعت در 80-100 درجه سانتیگراد حرارت میدهند تا روغن رقیق گردیده و کنف خاصیت روغن پذیري داشته باشد. در هنگام کار سیم تحت کشش مقداري روغن در اثر فشار از مغزي کنف خارج و تمام رشتههاي سیم بکسل سرویس میشوند و همین امر باعث طولانی شدن عمر سیم بکسل میگردد.
در این نوع بافت، در هر استرند، تعداد مفتول یا رشتههاي هر لایه که دور مغزي یا مفتول مرکزي قرار میگیرند، مساوي هم است، قطر مفتولهاي لایه بیرونی، بیشتر از قطر مفتولهاي لایه درونی است، ولی در هر لایه، قطر کلیه مفتولها یکسان است. بعلت ضخیم بودن مفتولهاي بیرونی، این نوع سیم بکسلها داراي مقاومت سایشی بالایی هستند.
در بافت وارینگتون، هر استرند در لایه بیرونی داراي مفتول هاي ضخیم و نازك بصورت یک در میان میباشد. تعداد مفتولهاي لایه درونی، نصف تعداد مفتولهاي لایه بیرونی میباشد. بعلت ترکیب مفتولهاي ضخیم و نازك در لایه بیرونی، این نوع سیم بکسلها داراي قابلیت انعطافپذیري بیشتري نسبت به نوع سیل دارند. این ساختار در سال 1890 توسط دو کارخانه سازنده سیم بکسل در شهر وارینگتون انگلستان ساخته شده است.
در این نوع بافت، قطر کلیه مفتول تشکیلدهنده هر استرند (شامل مفتول مرکزي) یکسان است. این نوع سیم بکسلها بعلت داشتن قابلیت انعطاف بالا، کاربرد گستردهاي در صنایع دارند.
در این نوع بافت، قطر مفتولها در تمامی لایهها یکسان است ولی در فضاي خالی بین مفتولها درونی و بیرونی، مفتول نازکی بنام فیلر قرار میگیرند. این نوع بافت قابلیت انعطاف و مقاومت سایشی بالایی دارد (شکل 2-9).
زنجیر از رایجترین انواع اسلینگ است که با توجه به قابلیت شکلپذیري و مقاومت در برابر کشش، سایش و حرارت زیاد، کاربرد زیادي در جا به جایی اجسام دارد.
زنجیرهای مخصوص بستن و بلند کردن بار باید از آهن چکشخوار یا از فولادی باشد که با مشخصاتی که در استانداردهای بینالمللی و یا استانداردهایی که به وسیله مقام صلاحیتدار (وزارت کار) پیش بینی شده مطابقت نماید. همچنین حلقهها، قلابها، گیرهها، بستهای زنجیرهای مخصوص بستن و بلند کردن بار باید از همان جنس زنجیری که به آن بسته شدهاند انتخاب شوند .
تسمههاي مصنوعی یا تسمه (Belt) از الیاف نایلون یا پلی استر ساخته میشوند. اتصالاتی که به تسمه متصل میشوند نیز باید داراي مقاومت کافی به اندازه دو برابر ظرفیت تسمه و بدون ایجاد تغییر شکل دائمی در آن باشند و عاري از هرگونه لبۀ تیز بوده تا به تسمه آسیبی وارد نکنند.
از جمله مزایاي تسمههاي مصنوعی نسبت به سایر انواع تجهیزات باربرداري می توان موارد زیر را نام برد:
2-3-1- سیستم کدگذاری تسمه (مثال: EE 1 – 802)
EE : بیانگر نوع تسمه دو چشمی
1 : بیانگر تعداد لایههاي تسمه
عدد 8 بیانگر تسمه براي کارهاي سنگین و عدد 6 براي کارهاي سبک در نظر گرفته میشود.
02: بیانگر پهناي تسمه
کلمۀ Shackles در لغتنامه به غل و زنجیر و قید و بند معنا شده است و با توجه به این، در صنایع مختلف با نام شگل معروف است.
شگل، حلقۀ اتصالی قابل حملی است که براي اتصال تجهیزات و قطعات مختلف باربرداري استفاده میشود. براساس استاندارد BS، کارخانجات سازندة شگل، موظفند موارد زیر را به صورت خوانا به صورت دائمی روي بدنۀ شگل حک کنند (شکل 2-13):
مطابق با استاندارد DOE شگلها به شش گروه زیر تقسیمبندی میشوند.
گروه اول: شگلهاي نعل اسبی با پین پیچی
گروه دوم: شگلهاي نعل اسبی با پین غیرپیچی (همراه با اشپیل)
گروه سوم: شگلهاي نعل اسبی ایمن
گروه چهارم: شگلهاي کار با زنجیر با پین پیچی
گروه پنجم: شگلهاي کار با زنجیر با پین غیرپیچی (همراه با اشپیل)
گروه ششم: شگل هاي کار با زنجیر ایمن
پیچ تنظیم دو طرفه وسیلهاي است که براي تنظیم کشش سیم بکسل، زنجیر، کابل و سایر تجهیزات کشنده است و معمولا از دو قسمت رزوهدار تشکیل شده که یکی به انتهای یک حلقۀ فلزي کوچک پیچ شده است و قسمت دیگر قلابدار یه گیرهاي است (شکل 2-15).
پیچهاي تنظیم دو طرفه به 5 دسته زیر طبقهبندي میشوند:
گیرهها در عملیات باربرداري و لیفتینگ تجهیزاتی براي گرفتن و بلند کردن ورقها و ستونهاي فلزي هستند. گیره ها در انواع مختلف ساخته شده و براساس وزن بار مشخص میشوند.
هنگام استفاده از این گیرهها، به جهت صحیح نصب آن روي ورق یا ستون توجه کنید به طوي که چنگش یا گیرایی مناسب و لازم بین ورق و گیره به وجود آید. ضمناً به یاد داشته باشید تا از هر گیره فقط براي بلند کردن و جابه جایی یک ورق استفاده کنید و هرگز بیش از یک ورق را با یک گیره جابه جا نکنید زیرا احتمال در رفتن و سرخوردن ورق بسیار است. همیشه متناسب با ظرفیت گیرهها از آن براي جابه جا کردن بار استفاده کنید.
شاهینها معمولاً براي بلند کردن بارهاي بلند و سنگین به کار میروند. از جمله سودمنديهاي استفاده از آنها را میتوان به کاهش خطر واژگانی و افتادن بار، کشیدگی، کجشدگی و خمشدگی بار اشاره کرد. شاهین نوعی میلۀ صاف و محکم است که در قسمت پایین آن چند قلاب براي قرار گرفتن اسلینگ و سیم بکسل نصب شده است.
یادآوري این نکته ضروري است که میزان بارمجاز (SWL) شاهین شامل وزن بار، وزن شاهین و وزن متعلقاتی است که به شاهین متصل میشود.
میلۀ متعادلساز نیز همانند شاهین براي متعادل کردن بارهای بزرگ، بلند و سنگین به کار میرود. با این تفاوت که میلۀ متعادلساز براي اتصال به قلاب جرثقیل فاقد اسلینگ بوده و براي بلند کردن بار با دو جرثقیل سقفی به طور همزمان نیز استفاده میشود. یکی از کاربردهاي میلۀ متعادل ساز ایجاد توازن بین وزن بار با ظرفیت جرثقیل است. مثلاً زمانی که از دو جرثقیل با ظرفیتهاي گوناگون براي بلند کردن یک بار با طول زیاد استفاده می شود (شکل 2-18).
ASME B30.23-2016 – Personnel Lifting Systems...برچسب : نویسنده : hseqworld بازدید : 25